1. Noterler neden sürece dahil edildi?
Gayrimenkul alım-satım trafiğinde yaşanan artış bilhassa büyükşehirlerdeki tapu dairelerinde yoğunluğa neden oluyor, kimi devirlerde randevu alınamıyordu. Tapudaki yoğunluğun azaltılması maksadıyla yeni bir uygulama gereksinimi ortaya çıktı ve noterler sisteme dahil edildi.
Sadece konut satışı mı gerçekleşecek?
Noterlerde yalnızca konut değil, ofis, dükkân, arsa ve tarla üzere ‘tüm taşınmazların’ alım-satım süreci yapılacak.
RANDEVUSUZ GİTMEYİN
2. Nereye nasıl müracaat yapılacak?
Notere randevusuz gidilmesi mümkün değil. Satış sürecini noterden yapmak isteyenler Türkiye Noterler Birliği’nin ‘e-randevu/başvuru’ uygulamasından e-Devlet kapısını kullanarak müracaat yapacak. Müracaat esnasında, satışı yapılacak taşınmaz seçilecek. Türkiye Noterler Birliği Bilgi Sistemi’ne (TNBBS), tarafların bilgileri, taşınmazın emlak vergi bedeli ile taraflar ortasında belirlenen satış bedeli üzere bilgiler işlenecek ve evrakları yüklenecek. (Yüklenen dokümanların asılları, randevu tarihi ve saatinde ibraz edilecek.)
Ayrıca sürecin yapılacağı noterlik de müracaat kademesinde seçilecek. Türkiye Noterler Birligi Bilisim Sistemi’ne gönderilen talepler seçilen noterliğin müracaat ekranına düşecek. Noterin türel yahut fiili bir pürüzü nedeniyle müracaat evrakını düzenleyememesi hâlinde müracaat reddedilerek taraflara noterlik bilgisini güncelleme imkânı sağlanacak. Bu durum tarafların kaydettikleri telefon numaralarına kısa iletiyle bildirilecek.
BELGELER SORGULANACAK
3. Alım-satım süreci nasıl tamamlanacak?
* Müracaattan sonra noter, müracaat dokümanı düzenleyecek.
* Noter, düzenlediği müracaat evrakını Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne, Tapu ve Kadastro Paylaşım Sistemi (TAKPAS) üzerinden iletecek. Satışı yapılacak taşınmaza ilişkin detaylı tapu kayıt bilgileri ile öteki bilgi ve evrakları de TAKPAS üzerinden sorgulayacak. Taşınmaza ait dokümanların eksik olması hâlinde eksiklikler taşınmazın kayıtlı olduğu tapu müdürlüğünden talep edilecek. Noter, eksik doküman ya da taşınmazın satışına pürüz türel bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra mukavele hazırlayacak.
* Genel Müdürlük, sürece ilişkin döner sermaye hizmet bedeli ile tapu harcının tahsiline ait e-tahsilat seri numarası üretip notere TAKPAS’tan iletecek. Noter, e-tahsilat seri numarası ve ödeme tekniği ile kontratın imzalanmasına yönelik randevu tarih ve saatini taraflara kısa bildiriyle bildirecek.
* Taraflara, randevu tarih ve saatinde noterlikte hazır bulunmazlarsa, 10 gün içinde noterliğe müracaat etmeleri halinde sürecin yapılacağı, aksi takdirde müracaatın iptal edileceği bilgisi de yeniden tıpkı iletiyle iletilecek.
TAPU TESLİM EDİLECEK
* Noter, taşınmazın satışını kısıtlayıcı yahut satışa pürüz tüzel bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra mukaveleyi taraflara imzalatıp Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nden (TAKBİS) yevmiye numarası alarak mukaveleyi ve öteki dokümanları TAKBİS’e kaydedecek. Kontratın TAKBİS’e kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Mukavele ile başka evraklar süresiz saklanmak üzere noter tarafından TNBBS’ye kaydedilirken, birebir vakitte fiziki olarak da arşivlenecek.
* Taraflara, kontrat imzalandıktan sonra noter tarafından tapu senedi teslim edilecek.
İŞLEM FİYATI VAR
5. Notere ek fiyat ödenecek mi?
Tapu dairesinde yapılan süreçlerde satış bedelinin yüzde 4’ü kadar tapu harcı ödenirken, noterlerde buna ek bir fiyat daha alınacak. Noter fiyatı taşınmazın bedeline nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Ayrıyeten bu ölçüler her yıl tekrar değerleme oranında artacak.
AVANTAJLAR VE SORU İŞARETLERİ
Noterden alım-satım devri ile vatandaş süreçlerini daha süratli yapabilecek. Üstelik tapu dairelerinde süreçler yalnızca hafta içi yapılırken, nöbetçi noter uygulaması sayesinde hafta sonunda da taşınmaz alım-satımı yapılabilecek. Lakin bununla birlikte ek fiyat ödenmesi nedeniyle ne kadar tercih edileceği de vakitle görülecek. Ayrıyeten yeni sistemin noterlere yüklediği sorumluluğun tesirleri de merak ediliyor. Zira taşınmaz satış kontratının düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edebilecek. Bu durum nedeniyle süreç yapmaktan kaçınmalar yaşanabileceği de belirtiliyor.