Ohio Eyalet Üniversitesi
Yeni bir araştırma, insanların neden kendilerini kimi fotoğraflara dahil etmeyi tercih ettiklerini açıklamaya yardımcı olabilir. Yapılan araştırmaya nazaran, bunun nedeni bireylerin kendini beğenmişliği değil. Araştırmacılar, fotoğrafı kendi gözleriyle gördüğü üzere çekmenin, yani birinci şahıs fotoğraflarının beşerler açsından bir olayda yaşanan fizikî tecrübesi en güzel formda temsil ettiğini ortaya koydu.
Buna rağmen, tıpkı ‘özçekim’ler (selfie’ler) üzere kendileriyle birlikte bir anı belgeleyen üçüncü şahıs fotoğrafları da bir olayın insanların hayatındaki derin manasını daha güzel betimliyor.
Almanya’nın Tübingen Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan araştırma başyazarı Dr. Zachary Niese, “İnsanların fotoğrafta dilek ettikleri imgeyi yakalamak doğrultusunda hangi perspektifi kullanacakları konusunda doğal bir sezgiye sahip olduklarını gördük” dedi.
YALNIZCA ‘KENDİNİ BEĞENMİŞLİK’ DEĞİL
ABD’nin Ohio Eyalet Üniversitesi’nde psikoloji profesörü ve araştırmanın ortak müellifi olan Lisa Libby de araştırma sonuçlarının, insanların Instagram ve gibisi toplumsal paylaşım sitelerinde sırf kendi reklamlarını yapmak emeliyle özçekim paylaştıkları fikrine aykırı bir sonuç ortaya koyduğunu söyledi.
Libby, “Sizin de dahil olduğunuz bu fotoğraflar bir anın taşıdığı daha büyük manası belgeleyebilir. Bu, kesinlikle gösteriş yapmak manasına gelmez” değerlendirmesini paylaştı.
ÖNCEKİ ARAŞTIRMALAR NE SÖYLÜYOR?
Söz konusu araştırma, 27 Nisan’da ‘Social Psychological and Personality Science’ (Sosyal Psikoloji ve Kişilik Bilimi) mecmuasında yayınlandı.
Daha eski araştırmalar, şahsî fotoğraf çekmek kelam konusu olduğunda, bir olaya ait fizikî tecrübesi ya da daha geniş manası yakalamanın iki kıymetli motivasyon kaynağı olabileceğini savunuyordu. Örneğin, bir kıyıda arkadaşıyla vakit geçiren bir kişi, hoş ve dinlendirici bir günün yaşattığı fizikî tecrübesi yakalamak için okyanusun fotoğrafını çekebilir. Veya, arkadaşıyla vakit geçirmenin taşıdığı daha büyük manası yakalamak için imajda kendilerinin de bulunduğu bir fotoğraf çekebilir.
ETKİNLİK NE KADAR ANLAMLIYSA SELFİE İHTİMALİ O KADAR YÜKSEK
Araştırmacılar, 2 bin 113 kişinin katıldığı altı araştırmada, perspektifin ferdî fotoğrafçılık üzerindeki tesirini araştırdı. Çevrimiçi olarak gerçekleştirilen araştırmada, iştirakçiler fotoğraf çekmeyi isteyebilecekleri ve günlerini yakın bir arkadaşlarıyla kıyıda geçirdikleri bir senaryo okudu. Kendilerinden, bu tecrübenin kendileri için ne seviyede ehemmiyet taşıyacağını ve daha büyük mananın ne kadar kıymetli olacağını derecelendirmeleri istendi.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, iştirakçiler aktifliğin manasına ne kadar yüksek puan veriyorlarsa, içinde kendilerinin de bulunduğu fotoğraflar çekeceklerini söyleme ihtimallerinin o kadar yüksek olduğunu ortaya koydu.
FOTOĞRAFIN ÇEKİM AÇISI TECRÜBESİ ETKİLİYOR
Bir öteki araştırmada, insanların, her bir çekim açısının bir olaya ait tecrübesi ya da manası daha güzel yakalayıp yakalamadığına dair sezgilerinin doğruluğunu ortaya koydu.
Bu araştırmada, insanlardan, Instagram hesaplarında paylaştıkları fotoğrafları incelemeleri istendi. İştirakçiler şahsî fotoğraflarının yer aldığı en son gönderilere bakarken kendilerine şu sorular soruldu: “Bu fotoğraf size daha fazla ne düşündürüyor?” Seçenekler, “Ana ait fizikî deneyim” ya da “Anın taşıdığı daha büyük anlam” formundaydı.
Sonuçlar, çekimde iştirakçiyi içermesi durumunda, fotoğrafın o anın içerdiği daha büyük manası düşünmelerini sağladığını, imajın şahsi bakış açılarından nasıl göründüğünü sergileyen fotoğrafların ise fizikî tecrübesi düşünmelerini sağladığını gösterdi.
BAKIŞ AÇISI İLE UYUŞMAZLIK BEĞENİYİ ETKİLİYOR
Ne var ki kimi vakit beşerler gayelerini yansıtan fotoğrafı çekemeyebilir ve sonuç itibariyle o fotoğrafı çok da beğenmezler. Araştırmacılar, farklı bir deneyde, iştirakçilerden, kendi fotoğraflarından birini içeren en yeni Instagram paylaşımlarını açmalarını istedi. İştirakçilere, o anın daha büyük manasını mı yoksa fizikî tecrübesini mi yakalamaya çalıştıkları soruldu. Akabinde, iştirakçiler fotoğrafa dair neler hissettiklerini ‘1’ (hiç olumlu değil) ile ‘5’ (son derece olumlu) dereceleri ortasında kıymetlendirdi.
Libby, “Fotoğrafın bakış açısı ile fotoğrafı çekme amaçları ortasında bir uyuşmazlık varsa, insanların fotoğraflarını pek beğenmediklerini gördük” dedi. Örneğin, şayet gayelerinin anın manasını yakalamak olduğunu söylemişlerse, fotoğraf imgesinde kendileri de varken üçüncü kişi tarafından çekilmişse, fotoğrafı daha çok sevdiler.
SEZGİSEL BİR HÜNERE SAHİBİZ
Niese, genel bağlamda sonuçların, insanların fotoğrafta yapmak istediklerini sağlamak için hangi bakış açısını kullanmaları gerektiği konusunda bir sezgiye sahip olduklarını gösterdiğini belirtti. Niese, “Umarım bu araştırma, insanların fotoğrafın çekim açısının fotoğraflara reaksiyon verme biçimlerini nasıl etkilediğine ait anlayışlarını ilerletir. Bu yolla emellerine ulaşacak çekim açısını şuurlu biçimde seçtiklerinden emin olabilirler” dedi.
Niese, elde ettikleri sonuçların, bunların yanı sıra, insanların Instagram ve öteki platformlarda yalnızca takipçileri için değil, aslında daha fazla kullanıcıya ulaşmak için fotoğraf yayınlıyor olabileceğini de gösterdiğini söz etti.
“Bu araştırma, insanların fotoğraf çekerken ziyadesiyle ferdî motivasyonlara sahip olduklarını ortaya koyuyor” diyen Niese, “Sosyal medyada, insanların bir olayın tecrübesini ya da manasını yakalamak maksadıyla geriye bakmak için manzaralardan seçkiler oluşturdukları da görülüyor” diye ekledi.
Yazının yepyenisi SciTechDaily sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)