Turizm Strateji ve Araştırma Merkezi (TURSAM), son yıllarda gündeme gelen uzay turizmi hakkında rapor hazırladı.
“Uzay Turizmi Raporu”, Turizm Akademisyenleri Derneğince (TUADER) yayımlandı.
TURSAM’ın raporunda, uzay turizmi “macera ve cümbüş tecrübesi için uzaya erişilebilirlik sunmayı amaçlayan bir deneyim”, uzay turisti ise profesyonel faaliyetler için uzaya seyahat eden astronotlardan farklı olarak “uzaya has cümbüş faaliyetleri için seyahat eden ve uzayı deneyimleyen kişi” olarak tanımlanıyor.
Rapora nazaran, uzay turistlerine uzay seyahatiyle ilgili direkt ve dolaylı hizmet sunan, uzay sporları ve yeni havacılık sanayisinin oluşmasında devletlere temel altyapı bakımı sağlayan, uzayın ticarileşmesine imkan tanıyan uzay turizmi, temel hedefi cümbüş emelli uzay teknolojisini geliştirmek olan dünya tabanlı simülasyonları, cinsleri ve tecrübeleri de kapsıyor.
Lüks bir turizm tipi olan ve çok yüksek gelir düzeyine sahip bireylere hitap eden uzay turizmi, makul zorunlulukları da gerektiriyor. Bu turizm cinsini deneyimlemek isteyenler öncelikle belli eğitim ve uygunluk testlerinden geçiyor.
1990’ların sonunda ortaya çıkan, 2000’li yıllarda resmen başlayan uzay turizmi, iki türlü gerçekleşiyor. Bunlardan birincisi uzay uçuşları olarak isimlendirilen alçak dünya yörüngesine düzenlenen uçuşlar; ikincisi ise yörünge altı, yani dünya atmosferine yapılan günübirlik uçuşlar.
SENEDE 2 UZAY TURİSTİNE İMKAN VERİYOR
Bu uçuşların yörüngede yer alan istasyonlardaki uzun periyodik konaklamalardan kısa vadeli yörünge uçuşlarına yahut yörünge altı uçuşlara ve yolcuların kısa vadeli yer çekimsiz ortamda kalmalarını sağlayan uçuşlara kadar birçok farklı çeşidi bulunuyor.
Yörünge uzay uçuşları, şu an sadece Ruslara ilişkin Soyuz uzay aracıyla gerçekleştirilebiliyor. Rusya yılda 2 kere Milletlerarası Uzay İstasyonu’na tedarik sağlamak hedefiyle Soyuz’u uzaya fırlatıyor. Soyuz’da iki kozmonotun yanı sıra potansiyel bir uzay turisti için opsiyonel koltuk bulunuyor. Rusya, uzay turisti olmak isteyenlere yılda 2 sefer değerli bir fırsat yaratıyor.
200 KİŞİ PEŞİN 200 BİN DOLAR ÖDEDİ
Şu an yörünge altı turizm pazarına hizmet edebilecek uzay aracı bulunmuyor lakin bu mevzuda şirketlerin çalışmaları devam ediyor.
Bir uçuşta 6 yolcuyu uzaya götürebilecek biçimde tasarlanan SpaceShipTwo ile XCOR takımınca geliştirilen ve her uçuşta pilotun yanında oturması planlanan bir potansiyel uzay turistini taşıyacak araçlar bunlar ortasında bulunuyor.
SpaceShipTwo ile uzaya seyahatin bedeli ise uçuş başına 200 bin dolar. Şimdiye kadar 200’den fazla kişi bu uzay gemisiyle uçmak için peşin ödeme yaptı.
SEKTÖR 2030’DA 4 MİLYAR DOLARA ULAŞACAK
Uzay turizmi pazarının 2029’a kadar yüzde 26 büyümesi öngörülüyor. 2023’ten 2030’a kadar toplam varsayımı gelir büyüklüğünün 4 milyar doları bulması bekleniyor.
Pazardaki gelirin 2029’da 605 milyon dolara kadar çıkacağına dair varsayımlar, uzay turizminein gelişeceğinin de göstergesi olarak kabul ediliyor.
Uzay araçlarını tekrar kullanılabilir hale getiren özel teşebbüsçüler, milyon dolar tutan vazife bütçelerinde kıymetli düşüşler sağlıyor, bu da uzay turizmini mümkün hale getiriyor.
NASA kontratlarını alan ve uzay gemilerini daha az maliyetli hale getiren Elon Musk’ın kurduğu Space X şirketi, 2008’den 2022’ye kadar yaklaşık 200 roket fırlattı.
Bu yıl fırlatılacak roket sayısını 88 olarak belirleyen şirketin son 5 yılda yaklaşık 3,5 kat fazla roket fırlattığı görülüyor.
KİŞİ BAŞI KONAKLAMA 9,5 MİLYON DOLAR
Jeff Bezos’un 2000’de kurduğu Blue Origin şirketi, 2011’de 3 uzay insanını yörünge altı boşluğa götürüp getiren test uçuşunu gerçekleştirdi. Bir bilet için başlangıç noktası 28 milyon dolar olarak belirlense de uzay uçuşlarının maliyetini düşürmeyi amaçlayan şirket, vakte ve talebe bağlı olarak bilet fiyatının kademeli düşmesini amaçlıyor.
Orion Span ise dünya yüzeyinin 200 mil üzerindeki yörüngede birinci lüks uzay otelini inşa etmeyi planlıyor. İkisi mürettebat, 4’ü de konuklar için olmak üzere 6 kişilik lüks konaklama yerleri tasarlanan birinci uzay otelinde kalmanın bedeli kişi başı 9,5 milyon dolardan başlayacak.
Tüm bu işletmeler yalnızca uzay turizmi için değil, uzayın keşfi, kullanıma açılması, bilimsel araştırmalar gerçekleştirmek gayesiyle kuruldu. Mevcut teknolojiyi geliştirmek epey maliyetli olduğundan geliştirdikleri teknolojiden turizm yoluyla para kazanmayı planlıyorlar.
TÜRKİYE’DEKİ UZAY TURİZMİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
TURSAM’ın raporunda, uzay turizmine yönelik Türkiye’deki çalışmalara da yer verildi.
Buna nazaran, Türkiye’de yörünge ve yörünge altı uzay turizmi faaliyetleri şimdi bulunmuyor, daha çok uzay kampı ve eğitim merkezleri kapsamında faaliyetler yürütülüyor.